Sportif Yetenek Seçimi ve Önemi

Eğer şuan bu yazıyı okuyorsanız sizi ilgilendiren konunun toplumsal bir sorumluluk olduğunu söylersem pek haksız sayılmam çünkü bahsedeceğimiz konu sizden ziyade 3-6 yaş arası, bizlerden sonraki nesilleri ilgilendiren bir konu. Bu açıdan baktığımız zaman özellikle hem eğitim sektöründe çalışan bireylerin hemde ebeveynlerin bilmesi gereken bir konu olduğunu düşünmemek elde değil..

Sportif Yetenek Seçiminin ne olduğunu ilk defa duyanlar veya adından da bir anlam çıkaramayanlar için kısaca ve kabaca bahsetmek gerekirse, gelişim çağındaki çocukların antropometrik ölçümleri, sportif performans değerleri, motor beceri testleri ve hatta genetik araştırmaları standart normlar ile karşılaştırılması ve değerlendirilmesi sonucu ana ve yardımcı branşların seçimi olarak bahsedebiliriz.

Bir bireyin sportif bir branş da başarı sağlayabilmesi bir çok değişkene bağlıdır. Bana soracak olursanız performans ve yetenek kavramları önem sırasının ikinci maddesini oluşturuyor. Birinci maddeyi oluşturan değişkenler ise kesinlikle sosyal ve psikolojik değişkenlerdir. Bunun nedenini anlamak zor olmasa da kısaca açıklayalım. Bir çocuğun eğitiminden sorumlu olan aile veya öğretiminden sorumlu olan öğretmenleri yetenek seçimi ile alakalı herhangi bir bilgiye sahip değilse bu sosyal anlamda çocuğun yeteneğinin keşfedilmemesi ve hatta bu konuda gerilemesine neden olacaktır. Bu konuda kendinin farkında olan bir çocuğun çevresinden destek görmediği taktirde psikolojik anlamda da kötü etkilenmesi (ileriye yönelik ketlenmeler buna örnek olabilir) olası bir durumdur.

Şimdi branş seçimi ile alakalı düşünceleri ve olması gerekenleri tartışalım. Sportif Yetenek Seçiminin asıl amacı çocukların müsabık ve profesyonel anlamda başarı elde edebilmesini sağlamak için anatomik ve fizyolojik anlamda kendilerine uygun olan branşı seçmelerini sağlamaktır. Bu aşamada gerek ölçümlerin gerek antrenman programlarının bir düzen içinde gerçekleşmesi büyük bir önem taşımaktadır. Sonuç olarak da rapor edilen bütün verilerin doğru yorumlanarak en uygun branşın seçilmesi gerekmektedir. Bu saydıklarım olması gerekenler..

Şimdide elimizde olanları sayalım.. Aslına bakarsanız elimizde kandırılmaktan başka bir şeyin olmadığını gönül rahatlığıyla söyleyebilirim. Kurs ve spor salonlarında yapılan performans ölçümlerini, yetenek seçimi olarak adlandırılıp bizlere sunulmaktadır. Bu durumun bir tık iyi hali ilk okul öğrencilerine uygulanan yetenek seçimi programlarıdır. Lakin bu programların en önemli eksiklikleri antrenörlerin yetersizliği ve devamlılığının söz konusu olmamasıdır. Devamlılığının olmamasından kastımız raporlar neticesinde çocukların doğru şekilde yönlendirilmemesi veya yönlendirildikten sonra takibinin yapılmamasıdır. 

Tüm bu bilgileri bir sonuca bağlayalım dersek pek iç açıcı bir noktaya varamayacağımızı söylemeliyim. Yetenek Seçimi yapılmadan spora başlayan veya başlatılan çocukların yetenekli oldukları branşa değilde ailelerinin veya kendi istedikleri (itkisel dürtüler veya kitle psikolojisi sonucu) doğrultusunda bir branşın seçilmesi bu alanda başarı idealleri olan sporcuların başarıyı yakalamalarını zorlaştıracak veya spordan soğumalarına neden olacaktır. Hayalleri ve idealleri olan sporcuların yaşamış oldukları bu başarısızlık ileride kendi çocuklarına karşı psikolojik bir semptom (dışa vurum diyebiliriz) olarak karşımıza çıkmaktadır ve buda dolaylı yoldan sosyal ve psikolojik anlamda bir sorun oluşturmaktadır. Bir başka örnekte ise yanlış yönlendirmelerin (bu sözde yetenek seçimi sonucunda da olabilir, ailelerin bilinçsiz yönlendirmesi sonucunda da olabilir) ve yanlış spor yapmanın sağlıksal anlamda akut ve kronik sorunlara neden açması söz konusudur. Bir başka ve önemli bir örnek vermek gerekirse Atletizm branşında belki Olimpiyat dereceleri alabilecek olan yetenekli bir çocuğun sırf popüler olmasından dolayı farklı bir branşa yönlendirmenin sonucu hem kendisine hemde topluma büyük bir kayıp olarak dönecektir.

Yani varmamız gereken asıl sonuç bu konuda uzman antrenör ve/veya spor bilimcilerinin tavsiyeleri ve yönlendirmeleri sonucunda çocuklarımızın gerek fiziksel gerek zihinsel gerekse psikolojik gelişimlerini desteklememiz ve yeteneklerini ön plana çıkarabilecekleri şekilde yönlendirmemiz gerekmektedir. Bu hem bireysel hemde toplumsal anlamda bir sorumluluk niteliği taşımaktadır.

Anlatılacak ve verilecek çok fazla örnek olsa da temel sorunların ve çözümlerin bu yönde olduğu su götürmez bir gerçektir. Bu konuda ki fikir ve düşüncelerinizi "yorum" olarak benimle ve diğer okuyucularımız ile paylaşabilirsiniz..